C – jak Cytadela. W każdym mieście, w szczególności w stolicy jest twierdza, która kiedyś chroniła murem obronnym mieszkańców miasta. Cytadela Warszawska właśnie jest taką twierdzą, która została zbudowana w XIX w. na rozkaz cesarza Mikołaja I, w rezultacie upadku powstania listopadowego w 1830 r. Warszawa wtedy była ośrodkiem polskiego ruchu niepodległościowego.
W czasie zaboru rosyjskiego twierdza nosiła nazwę Cytadeli Aleksandrowskiej (Александровская цитадель)”. (1). Podczas wojen (Pierwsza i Druga Wojna Światowa) lub powstania, twierdza była używana dla potrzeb garnizonów wojskowych dla żołnierzy i powstańców.

Odpowiednikiem Warszawskiej Cytadeli w Baku jest twierdza, „na obszarze zamieszkałym od epoki paleolitu, odzwierciedlająca wyjątkową ciągłość kulturową, ze śladami obecności zoroastryzmu, śladami sasanidzkimi, arabskimi, perskimi, szyrwańskimi, ottomańskimi i rosyjskimi. Miasto wewnątrz murów (Iczeri Szecher) zachowało dużą część XII-wiecznych murów obronnych” (2). Mieszkańcy stołecznego Baku bardzo lubią odwiedzać Stare Miasto, czyli  „Iczeri Szeher”, które mieści się w środku murów. Jest ono wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Turyści czują się tu jak w bajce Szeherezady „Tysiąca i jednej nocy”. Sporo tu zabytków: Baszta Dziewicy, Pałac Szrwanszachów, Karawan-saraj i wiele małych sklepików z antykami i kolorowymi dywanami (3). Wydaje się, że czas tu się zatrzymał. A propos, w Iczeri Sheher mieści się budynek ambasady Polski w Azerbejdżanie (4). 
 
D – jak Dworzec. Każde „poważne” miasto posiada historyczny Dworzec, który odzwierciadla charakter mieszkańców, stopień ich tolerancji oraz piękno poezji, która zawsze jest obecna w tym miejscu. Dworzec obiecuje nam spotkanie z kimś na kogo czekamy, prowadzi nas w podróż – taką niewiadomą i dlatego ciekawą. Tu jest początek i koniec fragmentu życia.
 
Mowa będzie o Dworcu Centralnym w Warszawie, który mieści się w Śródmieściu. Nie każdy z turystów wie, że do 1944 roku centralnym dworcem miasta był Dworzec Główny, który – zresztą jak wiele pięknych budynków Warszawy – został zniszczony przez Hitlerowców podczas Powstania Warszawskiego. W miejscu ruin zbudowano tymczasowy dworzec, a w 1963 r. zaczął funkcjonować Warszawa Śródmieście. Dziesięć lat później powstaje nowoczesny Dworzec Centralny. Co ciekawe: „ściany korytarzy na Dworcu Centralnym, a także ławki i balustrady zostały wykonane w 1975 roku z białego marmuru (kamień sprowadzano z dwóch źródeł z Kazachstanu i z Sudetów)”(5). Dworzec ten został upamiętniony w wielu kinach, nadano mu tytuły. „Warszawski Dworzec Centralny został uznany przez szwajcarskiego krytyka architektury i historyka sztuki Wernera Hubera za „przykład wybitnej architektury modernizmu, perła na szynach”(6).
 
W Baku też istnieje historyczny Dworzec, który jest jedną z głównych arterii kraju. Do roku 1880 istniała stacja „Baku – Pasażerskaja”, która miała dwie linie – do starego dworca „Tyflis” (zbudowany w 1883 roku, linia do Gruzji i dalej do Europy) oraz dworca Sabunci (zbudowany w 1926 roku, linie podmiejskie). W 1976 roku, w związku z przebudową stacji „Baku-Pasażerska”, budynek dworca Sabunci przestał obsługiwać ruch podmiejski. Zamiast niego wybudowano nowoczesny budynek dworca w Baku (7).
 
Juliusz Verne ustami Bombarnaca Claudiusa w 1892 r. opisał Dworzec w Baku w sposób następujący: „Biorę mój poradnik i sprawdzam z mapą dołączoną do niej, co pozwala śledzić stację do stacji, całą drogę z Tiflisu (obecne Tbilisi – stolica Gruzji – autor) do Baku. (...) Z mojego poradnika szczególnie dowiaduję się, że linia kolejowa jest prawie równoległa do drogi, która łączy Tiflis z Morzem Kaspijskim. Obie przechodzą przez (miasta w Gruzji – autor) Navtlug, Poti, (miasta w obecnym Azerbejdżanie – autor) Akstafa, Dollyar, Elizavetpol (obecnie Gandża) Kiurdamir, Aljaty, Baku i przekraczają dolinę Kura. Kolejowa droga w żadnym wypadku nie powinna odchylać się w bok. W miarę możliwości musi iść według linii prostej. Zakaukaska droga spełnia te wymagania (...) (W Baku – autor) – imponujący dworzec kolejowy, godny każdego w dużym mieście w Europie czy w Ameryce” (8).
 
Ciąg dalszy nastąpi.
 
Hijran Aliyeva-Sztrauch

Polecamy - Warszawa według alfabetu. A-B


Bibliografia:
 
1)    Belweder, http://www.warsawtour.pl/zabytki-i-inne-atrakcje/belweder-2446.html
 
2)    Patrz: Polski Komitet ds. UNESCO: Azerbejdżan, http://www.unesco.pl/?id=254
 
3)    Patrz: http://www.travelin.pl/miasto/baku
 
4)    Patrz: Oficjalna strona ambasady polskiej w Baku, http://www.baku.msz.gov.pl/pl/
 
5)    Opis dworców kolejowych Warszawy, Stowarzyszenie Siskom www.siskom.waw.pl, Wikipedia
 
6)    W. Huber: „Warszawa – Fenix z popiołów” 2005, Wikipedia
 
7)    Patrz: http://www.rutraveller.ru/place/40035
 
8)    Jules Verne, Claudius Bombarnac, Tł. z fran. N.Brandis, E.Brandis. http://lib.ru/INOFANT/VERN/bombarna.txt