Muzeum Azji i Pacyfiku odsłania kolejne tajemnice Orientu. Wszystko za sprawą dwóch niezwykłych wystaw

Są eleganckie i wysmakowane, emanuje z nich nostalgia, tęsknota za światem, którego już nie ma. Tak w sposób ogólny można określić ponad sto pocztówek z przełomu XIX i XX wieku prezentujących codzienne życie mieszkanek haremów, które to eksponaty do 26 marca czekają na zwiedzających w warszawskim Muzeum Azji i Pacyfiku. Pocztówki trafiły na wystawę Haremy – skryty świat kobiet Orientu na starych pocztówkach ze zbiorów Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauki i chociaż część z prezentowanych na nich ujęć została zaaranżowana z wykorzystaniem specjalnie przygotowanych teł, wiele „podpatruje” autentyczne sceny z codziennego życia haremu.

Upowszechniona pod koniec XIX wieku fotografia stała się dla Europejczyków dosłownie „dziurką od klucza”, poprzez którą mogli zajrzeć do dotychczas zamkniętego i owianego tajemnicą świata haremów. Kobiety były uwieczniane między innymi w trakcie odpoczynku, wykonywania toalety, a także spacerów w towarzystwie rodziny i przyjaciół.

Dzięki fotografii, mieszkanki haremów mogły, wzorem Europejek, uwiecznić swoją twarz – często w aranżacji przywodzącej na myśl europejską i z wykorzystaniem europejskich elementów stroju. Orientalna elegancja uwiodła natomiast zachodnich projektantów mody, którzy zaproponowali mieszkankom Starego Kontynentu spodnie typu haremki.

Jednak ubiór to często coś więcej niż tylko zwykłe okrycie – przypomina o tym ekspozycja Odkryte-zakryte. Mężczyzna i kobieta w tradycyjnych społecznościach muzułmańskich dostępna w Muzeum Azji i Pacyfiku do 21 maja. Pochodzące z Bliskiego Wschodu, Azji Centralnej oraz Indonezji obiekty zostały zgromadzone w „części męskiej” i „części damskiej” wystawy. Dzięki temu zwiedzający mogą nie tylko zaobserwować różnorodność kulturową społeczeństw muzułmańskich, ale także przyjrzeć się tradycyjnemu podziałowi ról. Dodatkowo, w części poświęconej kobietom można obejrzeć przykłady wykonywanego przez nie rzemiosła.

Życie muzułmańskich kobiet jest w pewien sposób „zakryte” przed oczami osób postronnych i skupia się przeważnie wokół sfery prywatnej. Znajduje to często odbicie w ich stroju, który, zgodnie z islamskim nakazem skromności, zakrywa większą część ciała. W przypadku męskiej części społeczeństwa sytuacja jest odwrotna - życie mężczyzny w świecie muzułmańskim jest „odkryte” i toczy się niejako publicznie, dlatego też w tej części wystawy znalazły się obiekty nawiązujące do wykonywania męskich profesji oraz sposobów spędzania czasu wolnego.

Połączony wernisaż obu ekspozycji odbył się w czwartek 9 lutego. Wstęp na obie wystawy jest wolny.

 

Autorka: Julia Witkowska