Trwają przygotowania do Euro 2012 w Polsce i na Ukrainie; w tym okresie lepiej nie poruszać gorącego tematu, jakim jest piłka nożna. Pozostawmy więc na chwilę w spokoju naszych bramkarzy i poddajmy się emocjom, które przynosi inny rodzaj futbolu - ten pochodzący z Ameryki. Pochodzenie futbolu amerykańskiego nie jest do końca jasne. Wygląda na to, że powstał on ze zręcznego połączenia piłki nożnej (w Stanach Zjednoczonych zwanej soccer) i rugby, uprawianego na wybrzeżu Stanów Zjednoczonych już w XIX wieku. W pewien sposób przypomina też soule, grę, w której walczy się o piłkę bez jasno określonych zasad i w której wszystkie chwyty są dozwolone. Grano w nią we Francji w okresie ancien regime. Jednak futbol amerykański daleki jest od bezpodstawnej przemocy. Gra się według jasno sprecyzowanych reguł i z zastosowaniem określonych taktyk. Celem gry jest zdobycie większej ilości punktów niż przeciwnicy, w ciągu czterech piętnastominutowych kwart. Dwie jedenastoosobowe drużyny walczą o piłkę i o umieszczenie jej w polu punktowym przeciwnika. Nazywa się to przyłożeniem i zdobywa się za nie sześć punktów. Kolejne trzy można zdobyć, gdy uda się kopnąć piłkę pomiędzy słupkami znajdującymi się na linii końcowej i ponad łączącą je poprzeczką, która wyznacza bramkę przeciwnika, jest to tak zwany kop na bramkę. W futbol amerykański gra się systemem obrony i ataku. Drużyna atakująca musi zdobyć część pola punktowego przeciwnika (dokładnie 10 jardów czyli 9,1 metra) i ma na to cztery próby. Linią ataku kieruje rozgrywający, którego zadaniem jest podanie piłki do przodu tak, by dotarła ona do skrzydłowych.
Drużyna przeciwna stara się zaś ograniczać te działania, przechwytując piłkę lub powalając przeciwników na ziemię. Jeśli uda się zdobyć 10 jardów w czterech próbach, drużyna atakująca zachowuje piłkę i może kontynuować przybliżanie się do linii punktowej, pod warunkiem, że przeciwnicy nie przejmą piłki. W takim przypadku to oni usiłują zdobyć część boiska przeciwnika. Futbol amerykański jest prawdziwym symbolem Ameryki. Do jego legendy dołącza się również charakterystyczny strój zawodników: każdy gracz jest chroniony przez kask oraz naramienniki umocowane pod specjalnym kostiumem, któremu zawodnicy zawdzięczają swoją charakterystyczną sylwetkę.
W Polsce futbol amerykański jest nowością. Pierwszy w Warszawie (i w całej Polsce) klub Warsaw Eagles powstał w 1999 roku. Ponieważ ciężko byłoby zorganizować mistrzostwa z udziałem tylko jednej drużyny, w 2004 roku do „Orłów” dołączył kolejny klub, o łatwej do zapamiętania nazwie: 1. KFA Fireballs Wielkopolska z Poznania. Wkrótce utworzono również Polską Federację Futbolu Amerykańskiego (PZFA). W ten sposób powstała polska liga licząca najpierw dwie wyżej wymienione drużyny, w 2006 roku już sześć, a dwa lata później osiem. Od tego czasu futbol amerykański rozwija się w Polsce w błyskawicznym tempie: dzisiaj można naliczyć co najmniej czterdzieści osiem drużyn męskich i żeńskich, grających w kategorii seniorów i juniorów. Chociaż najwięcej klubów znajduje się w Warszawie, futbol amerykański rozwija się również w pozostałych częściach kraju: od Bieławy po Białystok i od Gdyni po Rzeszów.
Mistrzostwa Polski rozgrywane są na dwóch poziomach ligowych, a zamyka je wielki mecz finałowy – Polish Bowl, który odbywa się w październiku. Polska Federacja Futbolu Amerykańskiego dąży do tego, by uczynić z mistrzostw wielką sportową imprezę, która przyciągnęłaby uwagę mediów i publiczności. Te zamierzenia w dużym stopniu się sprawdzają, gdyż co roku zawody te odbywają się przy udziale kilku tysięcy kibiców. W 2011 roku w wielkim finale o mistrzostwo Polski zmierzyły się dwa wrocławskie zespoły: The Crew i Devils. Odbył się pasjonujący mecz, w którym The Crew zwyciężyli zaledwie jednym punktem 27 do 26, sprawiając, że wszyscy na chwilę wstrzymali oddech w pełnym niepewności oczekiwaniu.
W Warszawie, jak i zresztą i na całym Mazowszu, zainteresowanie tym przybyłym zza oceanu sportem jest ogromne, a od początku XXI wieku nowe drużyny wyrastają jak grzyby po deszczu. W Warszawie trzy drużyny pretendują do tytułu najlepszego zespołu stolicy: wyżej wspomniana Eagles oraz powstała w 2007 Spartans i w 2010 Werewolvers. Jeżeli przerażają was nazwy drużyn albo brutalna strona tego sportu, musicie wiedzieć, że istnieje także spokojniejsza lecz równie atrakcyjna odmiana – futbol flagowy. Gra się w niego bezkontaktowo i bez powalania przeciwników na ziemię, dlatego z powodzeniem może być uprawiany przez dzieci i młodzież.
Ten nietypowy sport, jakim jest futbol amerykański, wciąż poszukuje nowych talentów: zawodników, ale także cheerleaderek, które są integralną częścią futbolu. Ciekawe, czy żeńskie drużyny potrzebują mężczyzn, którzy w podobny sposób dopingowaliby ich zespół z boku boiska.
David Sauvignon
Polskie Stowarzyszenie Futbolu Amerykańskiego: www.pzfa.pl
Futbol amerykański w Warszawie:
Warsaw Eagles: www.warsaweagles.com
Warsaw Spartans: www.warsawspartans.com
Warsaw Werewolves: www.warsawwerewolves.pl
Tłumaczenie: Hanna Szczęśniak
