(Ciąg dalszy ,,Żyć jak Peruwiańczyk – początek” i ,,Peruwiańczycy grają folk przy stacji metra!”)

Zróżnicowanie kulturowe Peru

Warto by wspomnieć co nie co o Inkach. Ich stolica (Cusco) oraz inne ważne jednostki administracyjne mieściły się w górach, jednak królestwo Inków rozpościerało się aż po wybrzeże Oceanu Spokojnego i dorzecze Amazonki, zajmując większość zachodniej i południowej Ameryki. Powodem, dla którego Inkowie zostali tak dobrze zapamiętani jest fakt, iż udało im się stworzyć największe imperium w prekolumbijskiej Ameryce. Na terenie Peru przebywali tylko przez około dwa stulecia, jednak liczne ślady, ktore po sobie pozostawili są widoczne aż do dzisiaj. Oprócz Inków na terenie Peru rozwijały się również inne cywilizacje.

Najstarszą cywilizacją Peru jest Caral-Supe licząca sobie 5000 lat. Inne kultury, które rozwinęły się po Caral-Supe to Cupisnique (1500 p.n.e. – 1000 p.n.e.) i Chavín (800 p.n.e. – 200 p.n.e.). Pierwsze starożytne armie powstały jeszcze przed panowaniem Inków, w czasie trwania cywilizacji Moche (100 p.n.e. – 800 n.e.) i Nazca (I – VI wiek) osiedlonych na peruwiańskim wybrzeżu. W tym samym czasie na płaskowyżu Altiplano (z hiszpańskiego wysoka równina), znajdującym się obecnie na terenie Boliwii, Chile i Peru, rozwinął się ośrodek miejski Tiahuanaco. Kultura ta odznaczała się nie tylko silną armią, ale również jednymi z najwspanialszych budowli w całej Ameryce Południowej. Pomiędzy latami 600 - 1200, kultura Wari jako pierwsza rozwinęła imperialny styl organizacji społeczeństwa, który można później zobaczyć u cywilizacji takich jak Lambayeque (700 – 1375), Chimú (1100 – 1400) i Chincha (800 – 1476). To właśnie na tych kulturach wzorowali się Inkowie, którzy zbudowali swoje imperium na terenie dzisiejszej Argentyny, Boliwii, Chile, Kolumbii, Ekwadoru i Peru. Historia Peru nie zatrzymała się jednak w czasach Inków (niektórzy myślą, iż Peruwiańczycy dalej żyją i wyglądają jak Inkowie) i rozwinęła się znacząco dzięki kulturom, które zawitały do Peru w późniejszym czasie.

Już od XVI wieku do Peru przybywali emigranci z Europy (głównie Hiszpanie) i Afryki. Czerpiąc z Królestwa Hiszpańskiego, przywieźli oni ze sobą postęp cywilizacji i tak jak to było w przypadku Inków, narzucili go ludom indiańskim. Po odzyskaniu niepodległości do Peru wyemigrowali inni Europejczycy, głównie Anglicy, Francuzi, Włosi i Niemcy. W połowie XIX wieku do Peru dotarła również olbrzymia fala emigrantów z Chin, co pozostawiło niezatarty ślad na peruwiańskim społeczeństwie. Pod koniec XIX wieku przybyli liczni Arabowie i Japończycy. A Polacy?

Każdy przeciętny Peruwiańczyk uznaje wkład polskich emigrantów w rozwój Peru. Co więcej, niektóre z polskich nazwisk są powszechnie znane w dzisiejszym Peru, nawet jeżeli tak naprawdę należą one nie do Polaków, a Peruwiańczyków polskiego pochodzenia. Kto by nie słyszał o Erneście Malinowskim (1818-1899) odpowiedzialnym za budowę położonej najwyżej na świecie linii kolejowej (Ferrocarril Central Andino), zbudowanej w peruwiańskich Andach w latach 1871–1876, lub o urodzonym w Warszawie Edwardzie Janie Habichu (1835–1909), który w 1876 r. założył Narodowy Uniwersytet Inżynierii w Limie. Inne znane osobowości to Ryszard Jaxa-Małachowski (1887–1972), odpowiedzialny za architekturę Pałacu Rządowego Peru, Fernando de Szyszlo (ur. 1915) wiodący artysta plastyk, Maria Rostworowski (ur. 1925) bardzo znana historyczka, Dr Max Kuczynski główny specjalista od chorób tropikalnych, oraz jego syn, obecny kandydat na prezydenta Pedro Kuczynski (ur. 1938) będący jednym z czołowych polityków Peru.

Jak widać, Peru jest zróżnicowane kulturowo. Obecnie przy populacji ponad 29 mln osób, w Peru mieszkają następujące grupy etniczne: 45% stanowią wymieszane grupy etniczne z czasów przedkolonialnych (Indianie), 37% przed- i pokolonialne grupy etniczne (Metysi), 15% biali (wymieszane grupy etniczne o europejskim pochodzeniu), 3% czarni, oraz Japończycy, Chińczycy i inni (CIA – Książka Faktów o Świecie, 2010). Peru odznacza się również tolerancją wobec innych religii, pomimo faktu, iż 81,3% populacji to katolicy. Spis ludności z 2007 r. ukazuje, że najczęściej używanymi językami są języki oficjalne: hiszpański (84,1%) i keczua (13%). Do innych języków będących w użyciu należą ajmara (1,7%), aszaninka (0,3%), inne języki narodowe (0,7%) i pozostałe (0,2%).

Po dokładniejszym przyjrzeniu się różnicom geograficznym i kulturowym Peru, czy dalej uważacie, że wszyscy Peruwiańczycy są tacy sami? Odpowiedź może być tylko jedna – NIE. Peruwiańczycy czują się dobrze w zupełnie innym niż swój klimacie. Odczuwają ulgę, wsiadając do samochodu i, jadąc daleko od swojego domu rodzinnego. Peruwiańczycy napotykają również innych Peruwiańczyków o zupełnie odmiennych poglądach, sposobie życia, religii, mówiących w innym języku. Nawet jeżeli są podobni do siebie lub wyglądają zupełnie inaczej - np. jak osoby zza oceanu - w dalszym ciągu są Peruwiańczykami.

cdn.

Luis Escobedo