Na wystawę w Muzeum Historii Żydów Polskich składają się dwa powstałe w różnym okresie cykle fotograficzne Wojciecha Wilczyka, laureata tegorocznej Grand Press Photo.
Projekt „Niewinne oko nie istnieje” (2006–2008) zawiera ponad 300 zdjęć przedstawiających zachowane do dziś budynki dawnych synagog, bejt ha-midraszów i domów modlitwy na terenie dzisiejszej Polski. Jak pisze sam artysta, „po 1945 roku nie pełnią funkcji kultowej i są używane jako biblioteki, archiwa, muzea (w najlepszym przypadku) lub garaże, manufaktury, magazyny czy remizy strażackie, mimo że dostępne oczom mieszkańców polskich miast, miasteczek oraz wsi, nie są (nie były) przez nich jakoś specjalnie dostrzegane”.
Cykl „Święta Wojna” (2009–2014) powstał na terenie Krakowa, Łodzi oraz na Górnym Śląsku. Artysta sfotografował graffiti autorstwa ludzi, którzy sami mienią się kibicami, a nierzadko także polskim patriotami. Niemal 400 fotografii przedstawia murale wykonane przez kibiców piłkarskich, toczących lokalne wojny na inwektywy i obrazy, z użyciem rasistowskich (nierzadko antysemickich) haseł i symboli.
Oba pokazywane na wystawie cykle Wilczyka dotyczą podobnego zagadnienia i stawiają widza przed podobnymi pytaniami: o obojętność wobec pustki i o niewinność oka wobec murów. Oba stanowią zapis dokumentalny, próbę uchwycenia obrazu polskiej rzeczywistości, wciąż przechodzącej głęboką transformację społeczną, ekonomiczną i kulturową. Oba wiążą się z zagospodarowaniem przestrzeni publicznej, nawet jeśli „Niewinne oko…” można potraktować jako inwentaryzację pustki po niegdysiejszej żydowskiej obecności religijnej i instytucjonalnej, zaś „Święta Wojna” wiąże się z inwazją tzw. patriotyzmu kibicowskiego na mury.
Wystawa w istotny sposób dopełnia obraz stanu obecności/nieobecności Żydów w świadomości współczesnych Polaków, zarysowany w ostatniej części wystawy stałej Muzeum POLIN.
Wojciech Wilczyk, fotograf, poeta, eseista i krytyk sztuki, kurator wystaw, wykładowca na Akademii Fotografii w Krakowie. Jego twórczość wpisuje się w nurt fotografii społecznie zaangażowanej. Poprzez dokumentację miejsc i wydarzeń pokazuje różne oblicza polskiej rzeczywistości. Autor projektów: Czarno-Biały Śląsk (1999–2003), Kalwaria (1995–2004), Życie po życiu (2004–2006), Postindustrial (2003–2007), Niewinne oko nie istnieje (2006–2008), Święta Wojna (2009–2014). Dwukrotnie nominowany do Deutsche Börse Photography Prize. Otrzymał wyróżnienie w konkursie Fotograficzna Publikacja Roku 2009 (album Niewinne oko nie istnieje) oraz nagrodę PHOTO BOOK OF THE YEAR 2014 w konkursie Grand Press Photo 2015 (album Święta Wojna). Od 2009 prowadzi bloga: hiperrealizm.blogspot.com. Wspólnie z Grzegorzem Wróblewskim zrealizował intermedialny projekt Blue Pueblo (2013–2014), łączący tekst i fotografie, któremu towarzyszył artbook wydany w nakładzie 350 numerowanych i sygnowanych egzemplarzy.
Wystawa została przygotowana we współpracy z Galerią Atlas Sztuki w Łodzi. Patronem wystawy jest Stowarzyszenie „Nigdy Więcej".
Kuratorzy wystawy: Wojciech Wilczyk, Artur Tanikowski
Kurator organizacyjna: Ewa Witkowska
Wystawę można oglądać od 23 października 2015 r. do 4 stycznia 2016 r. w godzinach otwarcia muzeum.
Muzeum Polin
ul. Anielewicza 6
http://www.polin.pl/pl/aktualnosci/2015/09/04/wojciech-wilczyk-niewidzialne-invisible
