Zbierane na terenie całego kraju od roku 1944, ocalone od zniszczenia dzieła są bardzo ważnym dokumentem i świadectwem historii polskich Żydów. Stanowią one trzon kolekcji malarstwa, grafiki i rzeźby znajdującej się w zbiorach Muzeum ŻIH.
Jej pierwsza część, na którą złożą się prace artystów tworzone w gettach i w czasie niemieckiej okupacji, zostanie umieszczona w specjalne zaaranżowanej przestrzeni. Duża część prac związana jest bezpośrednio z Warszawą i Łodzią. Większość z nich pochodzi z Podziemnego Archiwum Getta Warszawskiego z tzw. Archiwum Ringelbluma. Wśród nich będą prace takich artystów jak Gela Seksztajn (seria portretów dzieci) czy nieznany z imienia Rosenfeld (rysunki z komentarzami autora). Ponadto na wystawie znajdą się rysunki Witolda Lewinsona, Romana Kramsztyka i Henryka Becka, dzieła tworzone w atmosferze lęku o życie i w nieludzkich warunkach.
Na drugą część wystawy złożą się przede wszystkim dzieła będące rdzeniem kolekcji sztuki ŻIH. Ich treści dotyczą wielu zjawisk, myśli inspirowanych problemami epoki i wydarzeniami z codziennego życia. Ich autorzy, mistrzowie koloru, przestrzeni, rytmu i formy często nawiązują do czasów dzieciństwa i dojrzewania. To, co je charakteryzuje, to znakomity warsztat malarski nabyty w szkołach rzemiosła artystycznego i akademiach sztuk pięknych Europy.
Józef Badower, Abraham Behrmann, Henryk Beck, Henryk Berlewi, Sasza Blonder, Stanisława Centnerszwerowa, Henryk Chaimowicz, Samuel Cygler, Aniela Cukierówna, Henryk Cytryn, Maksymilian Eljowicz, Henryk Epstein, Erno Erb, Samuel Finkelstein, Abraham Frydman, Helena Głogowska, Jan Gotard, Dawid Greifenberg, Abraham Guterman, Maks Haneman, Samuel Hirszenberg, Henryk Glicenstein, Juliusz Idel-Podeszwa, Marcin Kitz, Artur Klar, Roman Kramsztyk, Józef Kowner, Izrael Lejzerowicz, Witold Lewinson, Artur Markowicz, Zygmunt Menkes, Jerzy Merkel, Józef Mittler, Artur Nacht-Samborski, Abraham Neumann, Henryk Rabinowicz, Julia Ringel-Keilowa, Leon Rosenblum, Rozenfeld, Mojżesz Rynecki, Bruno Schulz, Efraim i Menasze Seidenbeutel, Gela Seksztajn, Marceli Słodki, Norbert Strassberg, Szymon Szerman, Szymcha Simon Trachter, Maurycy Trębacz.
Kurator wystawy: Teresa Śmiechowska
Żydowski Instytut Historyczny
ul. Tłomackie 3/5
Żydowski Instytut Historyczny
ul. Tłomackie 3/5