Na różnorodną twórczość Christiana Jankowskiego, niemieckiego artysty urodzonego w 1968 roku, składają się realizacje wideo, instalacje, fotografie i obiekty, ale jej dominującą cechą jest aspekt performatywny. Jego prace często zawierają w sobie element partycypacji, a uczestnicy odgrywają role zaproponowane im przez artystę. Jankowski nie wykreśla granicy między sztuką a życiem, wręcz odwrotnie, pokazuje, że dla niego sztuka nie jest dziedziną autonomiczną. Nieustannie stawia pytanie o to, czy artysta może dyktować reguły społecznego współdziałania, czy pozostaje on jedynie 'narzędziem' rejestrującym sytuacje, które sam inicjuje.
Jankowski należy do pokolenia twórców, którzy dorastali w epoce ekspansji telewizji i w jego sztuce często pojawiają się nawiązania do formatów popularnych programów rozrywkowych i estetyki środków masowego przekazu. Międzynarodowe uznanie krytyki zdobył w 1999 roku na Biennale w Wenecji dzięki swojej nowatorskiej, inteligentnej i zabawnej wideo-instalacji 'Telemistica'. Prezentuje ona odpowiedzi pięciorga włoskich jasnowidzów, do których Jankowski zadzwonił w trakcie ich telewizyjnych programów z pytaniem, czy jego udział w nadchodzacym biennale będzie sukcesem czy porażką. Wszyscy przepowiedzieli mu sukces i rzeczywiście tak się stało. Element komizmu i magiczne przemiany to elementy składowe wielu prac Jankowskiego. Jedna z wczesnych jego realizacji, zapisany w formie wideo performans 'The Hunt' (Polowanie) z 1992 roku, pokazuje, jak artysta poluje z łukiem i strzałami w supermarketach na podstawowe produkty, takie jak warzywa czy papier toaletowy. Do pracy 'My Life As a Dove' (Moje życie pod postacią gołębia) z 1996 roku Jankowski zaprosił magika, który na czas trwania wystawy zamienił go w gołębia. Magiczna przemiana odbyła się w obecności zgromadzonej publiczności i została nagrana na taśmę wideo. Przez trzy tygodnie, tak długo jak trwała wystawa, rodzina i przyjaciele artysty nie widzieli go w ludzkiej postaci. Rok później Jankowski zaproszony do udziału w wystawie w Grazu zrealizował wideo 'Desperately Seeking Artwork' (Desperacko szukając dzieła sztuki), w której zarejestrował swoją sesję terapeutyczną u psychoanalityka. Zdecydował się na nią, nie mogąc znaleźć pomysłu na pracę i poszukując pomocy specjalisty, aby wydobyć się z głębokiego kryzysu. Jankowski sięgnął tu po obecny we współczesnej kulturze temat 'osobistej spowiedzi' odbywającej się na forum publicznym.
Prezentowana w VIDEO ROOM praca 'Crying for the March of Humanity' powstała w 2012 roku z okazji wystawy Christiana Jankowskiego w SAPS (Sala de Arte Público Siqueiros) w Mexico City. Muzeum ulokowane jest w dawnym domu i pracowni artysty Davida Alfaro Siqueirosa (1896-1974), słynnego meksykańskiego muralisty. Przy produkcji wideo Jankowski współpracował z Televisa - jedną z największych stacji telewizyjnych w Ameryce Południowej, z którą wyprodukował jeden odcinek meksykańskiej telenoweli 'La que no podía amar' (Ten, który nie potrafi kochać). Jankowski wykorzystał oryginalny scenariusz, scenografię oraz zespół aktorów, wprowadzając jednak zasadniczą zmianę do ich sposobu porozumiewania się – aktorzy nie używają w tym odcinku słów w dialogach, wyrażając swoje emocje i komunikując się jedynie za pomocą rozmaitych form płaczu. Tytuł pracy 'Crying for the March of Humanity' nawiązuje do do monumentalnego muralu Siqueirosa 'La marcha de la humanidad' (1965-1971). Jankowski operuje tu analogią między historycznymi muralami a telenowelą jako dwoma sposobami tworzenia masowej kultury i oddziaływania na publiczność.
Wstęp wolny.
Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski
ul. Jazdów 2
Tekst: Ewa Gorządek.
