W programie: prelekcja prof. Alicji Helman na podstawie tekstu 'Chińska awangarda filmowa i jej konteksty' zamieszczonego w 70 nr 'Kwartalnika Filmowego' oraz projekcja filmu 'Żółta ziemia' z 1984 r. w reż. Chen Kaige. Pojęcie awangardy w odniesieniu do sztuki chińskiej, w tym także sztuki filmowej – jak zauważa Alicja Helman – pojawiło się w obrębie dekady 1979-1989, powszechnie zwanej Nową Erą. W sferze ideologicznej i życiu intelektualnym zaczęto wówczas mówić o zjawisku określanym mianem Wielkiej Dyskusji Kulturalnej albo Gorączki Kulturalnej. Alicja Helman szczegółowo analizuje rozmaite czynniki i uwarunkowania (m.in. ekonomiczna i polityczna modernizacja, tzw. chiński modernizm, negowanie socrealizmu, odwoływanie się do tradycji kultury i sztuki chińskiej, zagrożenie 'westernizacją'), które wpłynęły na ukształtowanie się tego, co dziś możemy uznać za chińską awangardę. Analiza kolejnych filmów prowadzi do konkluzji, że całe kino Piątej Generacji można uznać za awangardowe w ścisłym sensie tylko wówczas, gdy awangardę potraktujemy bardzo szeroko – jako praktykę artystyczną wychodzącą poza obowiązujące konwencje, a twórcę awangardowego – jako outsidera bądź buntownika. Jeśli natomiast awangardę będziemy pojmować jako odrębny nurt twórczości filmowej (z własnym systemem produkcji i rozpowszechniania, a zwłaszcza z własnymi twórcami, krytykami, publicznością etc.), to wówczas trzeba stwierdzić, że tak rozumianej awangardy w kinie chińskim rzeczywiście nie było.
Kino Iluzjon Filmoteki Narodowej
al. Niepodległości 213, wejście A
www.fn.org.pl
