Wystawa prezentująca różnorodność środowiska artystycznego skupionego w Stambule, bądź z nim związanego, ukazanie zarówno nowatorskiej sztuki jak i zmiennego, niejednoznacznego obrazu i tożsamości miasta. Biorą w niej udział wybitni współcześni artyści tureccy najmłodszej generacji oraz międzynarodowi, poszukujący zarówno nowych środków ekspresji, jak i tematów.
'Diverçity. Learning from Istanbul' wykorzystuje koncepcję miasta jako przestrzennego, społecznego, politycznego i ekonomicznego terytorium, tworzącego tło dla codziennych praktyk i strategii, jednocześnie będąc niewyczerpanym zasobem fikcyjnych narracji, prywatnych historii, marzeń i pragnień. Jego energia i ciągłe zmiany opisują i determinują życie mieszkańców.

Jednocześnie indywidualne, ręczne zawłaszczanie przestrzeni i otoczenia kształtuje miasto. Mocno osadzone w historii, współczesne miasto przyspiesza, a jego, brana za oczywistą, historyczna architektoniczna warstwa przeszłości, staje się mimowolnie zmaterializowanym fantomem. Powraca jednak w wewnętrznych, indywidualnych spotkaniach, wspomnieniach i wyobrażeniach. Opowiadanie historii zwykle odnosi się do przeszłości, co jednak z przepowiadaniem, opowiadaniem o przyszłości? Jeżeli wykroczyć poza uwarunkowane ekonomicznie kategorie takie jak wzrost, ekspansja lub modernizacja, jakie obrazy i historie mogą się ukazać, kiedy wyobrażamy sobie przyszłośc miasta – i jego mieszkańców? Od czasów późnego modernizmu nie istnieje jedna spójna ideologia i estetyka przyszłości, nie powstają wizje nowego wspaniałego świata. Horyzont przed nami wydaje się coraz mniej przewidywalny, balansując pomiędzy wskrzeszanymi nadziejami i dystopijnymi iluzjami, a przyszłość nieuchronnie zaczyna się teraz.

Jak każda megametropolia, Stambuł stanowi pole gry dla miejskich mechanizmów, gier o władzę, zróżnicowanej społeczenej koegzystencji, negocjacji sfery publicznej, nieustannie ruchomych granic pomiędzy sferą prywatną i publiczną oraz ich redefiniowania. Zaskakująco, jego decydujące momenty i pierwotna energia zazwyczaj mają źródło w bardzo małych jednostkach – czy to fragmentach miejskiej scenerii, detalach, gestach, dźwiękach czy zapachach. Wszystkie one składają się na ogromny miejski mechanizm miasta i jego metanarracji, ale w rzeczywistości kreują jego intensywność na bardzo podstawowym, ulicznym poziomie, w formie spektaklu życia codziennego i przypadkowych wydarzeń niczym codziennych performances.

Celem wyboru różnych prac, które w pewien sposób odnoszą się do Stambułu bądź mogłyby by zostać z nim połączone nie jest stworzenie określonej reprezentacji miasta, ale raczej próba znalezienia odpowiednika wielości fenomenów, które tworzą to, co nazywamy miastem, ale są niemożliwe do uchwycenia w jednym uogólnionym obrazie. Miasto oparte jest na niespodziance, tymczasowych relacjach, skrótach i zmiennych nastrojach. Jest również oparte na prawie i regulacjach, oficjalnych mapach i reprezentacjach, globalnych dążeniach, sprzecznych wizjach i ideologiach. Koncepcja wystawy zakłada połączenie dwóch z reguły oddzielnych perspektyw: urbanistyczno-architektonicznej, związanej z fizycznym mapowaniem miasta, rozwojem i społeczno-ekonomicznymi procesami z bardziej efemeryczną, imaginacyjną wizją tworzoną w obrębie sztuk wizualnych.

Urbanistyczny i architektoniczny potencjał ciągle jest re-konstruowany poprzez negocjacje, indywidualnie zorganizowane systemy, poprzez lokalne narracje i fenomeny codziennych praktyk w obrębie których istnieje niezliczona ilość taktyk przetrwania (z reguły uznawanych za nieformalne poprzez sam system). Ów potencjał jest wzmacniany poprzez długą tradycję opowiadania, w której wykorzystanie fikcyjnych narracji odgrywa istotną rolę. Fragmentaryczne, tymczasowe mapowanie Stambułu tworzy się poprzez wychwytywanie pojedynczych fenomenów, które uznać można za uniwersalne, kiedy myśli się o indywidualnym doświadczeniu relacji z jakimkowliek miastem.

Istotnym kontekstem dla prezentacji jest Warszawa, w której "postkomunistyczna kondycja" wciąż w dużym stopniu wpływa na kształtowanie przestrzeni publicznej, a bardzo często zmiana i publiczne zawłaszczenie przestrzeni dokonuje się indywidualnie, bądż jako wynik nieoficjalnej inicjatwy. Z jednej strony, dawne strategie przetrwania w mieście, handlu czy komunikacji szybko znikają. Jedną z kluczowych kwestii pozostaje pytanie, w jaki sposób ludzi spotykają się w mieście i mogą zachować twórczy społeczny potencjał. W jaki sposób wyobrażają sobie przyszłość i o czym marzą. W tym sensie, sformułowanie 'ucząc się od' (learning from) działa w obydwie strony – ponieważ obydwa miasta uczą się ze swojej przeszłości ale także najnowszych transformacji. W tym znaczeniu obydwa są potencjalnie otwartymi miastami, wciąż w procesie tworzenia na nowo i redefiniowania, jako fascynujące studia przypadku dla przyszłosci.

Wystawa zawierać będzie prace odnoszące się do różnych przykładów indywidualnych praktyk, eksperymentów w grze z miejskim potencjałem miasta, różnymi narracjami, dokumentacjami, na poły fikcyjnymi marginalnymi wydarzeniami, publicznymi interwencjami i przypadkami znaczącymi próby stworzenia miasta przyszłości.


Wystawie towarzyszyć będą wykłady teoretyków sztuki i urbanistyki oraz publikacja w formie specjalnej edycji magazynu sztuki OBIEG.


CSW Zamek Ujazdowski
ul. Jazdów 2

www.csw.art.pl