'Mur i wieża' to rozwinięcie wcześniejszego filmu Yael Bartany "Mary koszmary" z 2007 r., który mogliśmy oglądać m.in. w Fundacji Galerii Foksal. Odbił się on szerokim echem nie tylko w środowiskach artystycznych. W tamtej realizacji, nakręconej w Warszawie, młody lewicowy aktywista (w tej roli Sławomir Sierakowski, redaktor naczelny "Krytyki Politycznej") przemawiał przy pustych trybunach na Stadionie Dziesięciolecia, zachęcając trzy miliony Żydów do powrotu do Polski. Nawoływał: 'Dziś ze znudzeniem patrzymy na nasze podobne do siebie twarze. Na ulicach wielkich miast wypatrujemy obcych i wsłuchujemy się w ich mowę. Tak, dziś już wiemy, że nie możemy żyć sami. Potrzebujemy innego, a nie ma innego bliższego nam niż wy! Przybywajcie!'.
W swoim kolejnym filmie Yael Bartana zastanawia się, co by było, gdyby 3 miliony Żydów odpowiedziało na ten apel. Co by zrobili tuż po powrocie? Zbudowaliby kibuc? Film "Mur i wieża" pokaże właśnie takie początki nowego żydowskiego osadnictwa wymyślonego przez Yael Bartanę Ruchu Odrodzenia Żydowskiego w Polsce. Logo tego Ruchu - Orzeł Biały na tle gwiazdy Dawida - pojawia się na wszystkich drukach towarzyszących projektowi.
W przyszły czwartek przywitam nowych osadników. Skoro Sławek Sierakowski ich zapraszał i ten scenariusz ma się ziścić, chętnie wygłoszę mowę powitalną - śmieje się Sebastian Cichocki, główny kurator Muzeum Sztuki Nowoczesnej, który opiekuje się projektem ze strony polskiej. - "Mur i wieża" to przykład, jak artyści pobudzają zborową wyobraźnię, tworząc alternatywne wersje historii. Czy jesteśmy w stanie zwizualizować sobie inną Polskę, która staje twarzą w twarz z dawno niewidzianymi sąsiadami? Czy przyszłość może pomóc przeszłości? Jak radzić sobie z "wczoraj", które jest popękane i boleśnie uwiera? Kibuc na terenie dawnego getta może być dla nas czymś w rodzaju narodowej terapii, może nawet i zadośćuczynienia.
Tytuł tego projektu, logo, forma architektoniczna kibucu jest niezwykle prowokująca. Ale artystyczna i intelektualna prowokacja oraz dyskusja, którą wywołuje, jest jednym z kluczowych elementów współczesności. Chcemy, żeby Muzeum Historii Żydów Polskich było nowoczesnym centrum edukacyjnym i kulturalnym, dlatego włączanie w jego program działań wybitnych artystów jest niezbędne - mówi Agnieszka Rudzińska, zastępca dyrektora muzeum.
Kibuc na Muranowie nie będzie pierwszym w Warszawie. Swoją eksperymentalną farmę warszawscy Żydzi zbudowali w latach 30. na Grochowie. Wprawiali się na niej do przetrwania w Palestynie. Jakie reakcje wywoła nowy kibuc z wieżą i ogrodzeniem przypominającymi nieco architekturę obozową? Jak "żydowskich osadników" powitają na swoim terenie mieszkańcy Muranowa? Przekonamy się w poniedziałek. Film "Mur i wieża" będzie miał premierę we wrześniu podczas Kongresu Kultury Polskiej w Krakowie. Kolejny kibuc Yael Bartana zamierza zbudować w Berlinie w ramach biennale sztuki.
Wszyscy, którzy chcieliby wziąć udział w filmie Yael Bartany, proszeni są o zgłaszanie się na adres e-mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
- Wieczór anonsujący projekt 'Mur i wieża' - czartek 25 czerwca, godz. 19.00.
- Projekcja: skwer przed pomnikiem Bohaterów Getta, Muranów.
