W Centrum Kultury Litewskiej 27. marca odbędzie się otwarcie wystawy litewskiej sztuki ludowej, przygotowanej z okazji Niedzieli Przewodniej we współpracy z Wspólnotą Artystów Twórców Sztuki Ludowej Kraju Wileńskiego. W programie: prezentacja litewskich tradycji wielkanocnych, pokaz sztuk ludowych, gry i zabawy wielkanocne. Podczas otwarcia wystawy będzie także możliwość nabycia tradycyjnych wyrobów wielkanocnych.
Pierwsza niedziela po Wielkanocy to zakończenie świąt wielkanocnych. Na Litwie to święto zazwyczaj jest nazywane Atvelykis, lecz na Żmudzi mówi się Velykėlės, Mažosios Velykėlės (Mała Wielkanoc), w środkowej i pólnocno-wschodniej Litwie Vaikų Velykos (Dziecięca Wielkanoc), a w Puwociach - 'pravadna nedėlia'.
Do czasu nadejścia Niedzieli Przewodniej przechowywano wielkanocne pisanki albo na nowo gotowano jajka dla dzieci, często malowano wszystkie jajka złożone przez kury w ciągu tego tygodnia – od Wielkanocy do Niedzieli Przewodniej. W czasie Niedzieli Przewodniej najczęściej kończono jeść potrawy wielkanocne lub na nowo przygotowywano takie same. Żmudzini w Niedzielę Przewodnią smażyli jajecznicę.
Tego dnia jajkami stukały się tylko dzieci – to jest ich Wielkanoc. Do Niedzieli Przewodniej matka chrzestna musiała odwiedzić wszystkie swoje dzieci chrzestne. Kobiety tego dnia zbierały się i omawiały różne sprawy: domawiały się co do tkanin i wzorów na nich, pożyczały sobie różne narzędzia. W całej Litwie wierzono, że tego dnia nie można pracować w polu, to znaczy orać i bronować, bo w przeciwnym razie grad latem zniszczy zboże. Niedziela Przewodnia to ostatni moment na odpoczynek przed długim okresem ciężkich prac w polu.
W tradycji chrześcijańskiej Niedziela Przewodnia jest nazywana Niedzielą Tomasza. Tomasz apostoł nie mógł uczestniczyć z pozostałymi apostołami w wydarzeniach wielkanocnych i dlatego nie uwierzył. Z tego powodu Wielkanoc była dla niego odnowiona. Niedziela Przewodnia była dla niego 'w miejsce Wielkanocy'. Apostoł Jan, który uwierzył pierwszy, musiał tylko ujrzeć zrzucone płótno, Piotr - spotkać się z Jezusem, Maryja musiała być nazwana po imieniu, a Tomasz musiał wsadzić palec w ranę Jezusa – dotknąć Wszechmogącego. Niedziela Tomasza jest to odnowienie Wielkanocy dla tych, którzy nie mogli jej świętować lub też zapewnienie, że Wszechmogący wie, czego człowiek najbardziej potrzebuje – żeby nie był niewierzący, ale żeby uwierzył.
Wystawę wspiera Ministerstwo Kultury Republiki Litewskiej.
Centrum Kultury Litewskiej
przy Ambasadzie Republiki Litewskiej
Al. Ujazdowskie 12
kontakt:
tel. (022) 696 72 80
www.lietuva.pl
