Całość podzielona została na cztery cykle tematyczne, w ramach których zobaczyć będzie można najciekawsze propozycje nowego kina bułgarskiego, uznane produkcje Aleksandra Manica, Dino Mustafica i Jasmili Zbanic, oraz znakomite klasyki Emira Kusturicy.
Balkan Expresspiątek 18.05
- KINO BUŁGARSKIE 18.15 Po końcu świata
- KUSTURICA 20.15 Czas Cyganów
- DOKUMENT 22.45 Orestes naszych czasów
reż. Ivan Nichev
reż. Emir Kusturica
reż. Ewa Grabowska
- DOKUMENT 16.00 Piękna Dyana
- KINO BUŁGARSKIE 18.15 Skradzione oczy
- DIASKOP 20.30 Księga rekordów Szutki
- DIASKOP 22.30 Remake
reż. Boris Mitić
UNMIK Titanik
reż. Boris Mitić
reż. Radoslav Spassov
reż. Aleksander Manic
reż. Dino Mustafic
- DOKUMENT 16.00 Wiwisekcja
- KINO BUŁGARSKIE 18.15 List do Ameryki
- KUSTURICA 20.30 Ojciec w podróży służbowej
reż. Marija Gajicki
The Brooklyn Connection
reż. Klaartje Quirijns
reż. Iglika Trifonova
reż. Emir Kusturica
- DIASKOP 18.00 Grbavica
- DOKUMENT 20.00 Bóg jest z nami mężczyznami
reż. Jasmila Zbanic
reż. Jan Sosiński
- Wywoływanie duchów
BILETY:
- KINO BUŁGARSKIE i DOKUMENT - 10 zł,
- DIASKOP i KUSTURICA - U 12 zł, N 14 zł,
- PONIEDZIAŁEK - 5 zł
KINO BUŁGARSKIE
SKRADZIONE OCZY (Stolen eyes)
reż. Radoslav Spassov / 2005, 112' F
Historia dziwnej, niemożliwej, nie dającej się objaśnić miłości między Turczynką, a Bułgarem. Iwan jest uczestnikiem tzw. "procesu odrodzenia" (okresu, kiedy w sposób przymusowy nadawano bułgarskim Turkom imiona i nazwiska bułgarskie). Odpowiada za pieczęcie, konieczne do wydania nowych dokumentów w czasie przymusowej zmiany nazwisk. Nauczycielka Ajten próbuje je ukraść sądząc, iż w ten sposób spowolni proces "bułgaryzacji Turków". Podczas akcji przeprowadzonej przez służby specjalne, w której udział bierze Iwan, ginie dziecko Ajten. Po dramatycznych przeżyciach Iwan i Ajten trafiają do tej samej kliniki.
Nagrody: Moskwa 2005 - Srebrny Św. Jerzy, Sofia Film Fest 2005 - najlepszy film bułgarski, Kotbus 2005, Bergamo 2006 - Srebrna róża, projekcja na Festiwalu Camerimage 2005.
PO KOŃCU ŚWIATA (Sled kraia na sveta)
reż. Ivan Niczew / 1999, 104' F
Najbiedniejsza w owym czasie dzielnica Płowdiwu była unikatowym zakątkiem Europy, gdzie panowała pełna harmonia miedzy Bułgarami, Turkami, Ormianami a Żydami. Znany dziś izraelski profesor bizantynista, Albert Koen (Stefan Danaiłow) spotyka się w Baczkowskim Monastyrze z Ormianką Araki Wartanjan (Katerina Didaskało), nauczycielką gry na fortepianie. Dawno temu byli zakochanymi w sobie dziećmi, które rozłączył los. Opowieść, niczym żydowski dowcip, w której ciemne strony życia przedstawione są z humorem.
Nagrody: Film otrzymał 5 nagród Związku Bułgarskich Filmowców - za najlepszy film, reżyserię, za najlepszą rolę męską , za zdjęcia i muzykę, Nagroda Oficjalnej Selekcji na Karlove Vary International Filmfestival 1999.
LIST DO AMERYKI (Pismo do Amerika)
reż. Iglika Trifonova / 2001, 90' F
Twój najlepszy przyjaciel walczy o życie w amerykańskim szpitalu na drugim końcu świata. Jak mu pomóc? Według starej legendy, w tym zapomnianym przez Boga miejscu, zwanym Bułgarią, są podobno pieśni, które przywracają do życia. Mówią o tym domy, czarne chusty, siwe włosy, banice, groby na wzgórzu, zaklęcia przeciw śmierci i pieśń bolejącej matki.
Nagrody: nagroda Specjalna Jurorów na II Grand Prix Montreal International Filmfestival, nagroda Fipresci na Molodist International Filmfestival, nagroda jurorów na Istanbul International Filmfestival 2002, Złota Róża 2000, Złoty Witjaż 2001, Nagroda główna - Złota skrzynia 2001.
DIASKOP
KSIĘGA REKORDÓW SZUTKI (The Shutka Book of Records)
reż. Aleksandar Manic / Czechy, 2005, 78' F
Niezwykły obraz Shutki - miasta będącego największym skupiskiem Romów na Bałkanach, a może i na świecie. Shutka to również miasto rekordów. Nieważne, w jakiej konkurencji, ważne, żeby być najlepszym. W wywołującej chwilami zawrót głowy podróży poznajemy kolejnych barwnych bohaterów: derwisza, który wie jak się zdematerializować w Shutce i przenieść prosto do Ameryki; autora wielkiego słownika, który niedługo zostanie wydany; znachorów odczyniających uroki; śpiewaków nagrywających wideoklipy; Alfonso dumnego ze swojej młodej żony; transseksualistę Fazliego, walczących o palmę pierwszeństwa bokserów i sprzątającego groby Zado. Wszyscy są w czymś najlepsi. Wszyscy są mistrzami. Naszym przewodnikiem jest Doktor Koljo - postać z filmu "Czarny kot, biały kot" Emira Kusturicy. Manic z podobną wnikliwością i ciepłem stworzył swój niekonwencjonalny dokument. Epizody, uchwycone dynamiczną kamerą, która nie boi się zaglądać bohaterom w oczy i czarno-białe obrazy, które dopełniają całość, przypominają wczesne filmy Felliniego.
REMAKE
reż. Dino Mustafic, Francja / Turcja / Bośnia, 2003, 102' F
Tarik - młody pisarz z Sarajewa, tuż przed wybuchem wojny w Bośni, wysyła swój scenariusz na konkurs w Paryżu. Historia opisuje czasy drugiej wojny światowej, kiedy to Ahmed - ojciec autora, jeniec obozu koncentracyjnego, wymieniony zostaje na jeńców faszystowskich. Niczym remake filmowy, w ciągu zaledwie 50 lat, historia wojennych doświadczeń ojca powtarza się w losach syna. Tarik zostaje wzięty do serbskiej niewoli. Jednak zainteresowany jego scenariuszem francuski producent, prosi o pomoc ONZ...
Filmy Mustafica zdobyły uznanie na festiwalach w Amsterdamie, Montrealu i Istambule.
DOKUMENT
THE BROOKLYN CONNECTION
reż. Klaartje Quirijns, USA 2005, 57'
Dokumentalistom sporadycznie udaje się w sposób tak bezpośredni i jasny ukazać kulisy rzeczywistości społecznej i politycznej; konfliktów, które tak, jak wojna w Kosowie, przykuwają uwagę mediów i obrońców praw człowieka. Klaartje Quirijns przedstawia Florina Krasniqi, urodzonego i wychowanego w Kosowie businessmana z nowojorskiego Brooklynu, który w czasie wojny, ale i po zawarciu rozejmu, kupił w USA setki sztuk broni i zupełnie legalnie przetransportował je do Albanii, aby wspierać Kosowską Armię Wyzwolenia Narodowego. Zostały one następnie przerzucone do Kosowa. Krasniqi jest przekonany, że kolejna wojna w Kosowie jest tylko kwestią czasu.
UNMIK TITANIK
reż. Boris Mitić / Serbia 2004, 56'
Prisztina, Kosowo, 31 grudnia. pół miliona Albańczyków, 5000 żołnierzy sił pokojowych. Ostatnich stu Serbów - wszyscy zamknięci w jednym budynku, którego nigdy nie mogą opuścić. W samym centrum. Od czterech lat. Czekając na świętego Mikołaja, albo na powodzenie największej misji ONZ. Zapraszamy do bunkru-pałacu "Yu Programu".
PRETTY DYANA
reż. Boris Mitić / Serbia 2004, 45'
Filmowy portret belgradzkiej społeczności romskich uchodźców z Kosowa, którzy zarabiają na życie przerabiając klasyczne, stare citroëny 2CV i Dyana w przypominające stylem Mad Maxa pojazdy, służące im do zbierania tektury, butelek i złomu. Te nowoczesne konie są znacznie efektywniejsze od ich ciągnących wozy poprzedników, a co chyba jeszcze ważniejsze, dla ich właścicieli - oznaczają także wolność, nadzieję i styl. Samochodowe akumulatory można wykorzystać, aby zdobyć trochę światła, pooglądać telewizję czy naładować telefony komórkowe. Spełniony sen alchemików! Ale belgradzką policję nie zawsze te dziwne pojazdy bawią...
WIWISEKCJA
reż. Marija Gajicki / Serbia 2003, 15'
Wystawa zdjęć "Blood and Honey: A Balkan War Journal", amerykańskiego dziennikarza Rona Haviva, pokazywana w serbskich miastach za każdym razem wywoływała wiele emocji. W Novym Sadzie, w 2002 roku, organizatorzy postanowili zaprosić publiczność do współtworzenia wystawy - odwiedzający pisali na kartkach swoje komentarze i doklejali je do zdjęć. Fotografie obejrzało ponad pięć tysięcy osób, zebrano ponad 500 stron komentarzy. Zdjęcia Haviva są nie tylko zapisem wojen na Bałkanach, ale przedstawiają także osobiste dramaty ludzi - ofiar wszystkich stron konfl iktu. Mimo, że Ron Haviv starał się pokazać wojnę w możliwie najbardziej obiektywny sposób, wystawa wywołała burzę często gwałtownych i gniewnych reakcji publiczności. "Wiwisekcja" to filmowa relacja z tych wydarzeń.
BÓG JEST Z NAMI MĘŻCZYZNAMI
reż. Jan Sosiński / Polska 2005, 47'
Malowniczo położona wioska w rejonie Bajram Curi w Północnej Albanii. Mieszka tu liczna rodzina Gosturani, hołdująca starym tradycjom i zwyczajom. Bohaterowie odkrywają przed widzami panujące zasady i poglądy na temat roli kobiet w społeczeństwie. W albańskich domach rządzi mężczyzna, a obowiązkiem młodej żony jest mu służyć. Kobieta powinna stać przy stole i z góry wiedzieć, czego chce jej mąż, zanim on wypowie słowo. Może też mieć równe z mężczyznami prawa i obowiązki, pod warunkiem, że do końca życia pozostanie dziewicą. Bedrie, członkini rodziny, postanawia zmienić swoją płęć. "Rytuał przejścia" ma formę uroczystej przysięgi przed najbliższymi. Ci, którzy jej nie znają, i tak biorą ją za mężczyznę, ponieważ odpowiednio się ubiera, czesze i zachowuje - pali, pije, gra w domino z mężczyznami i w piłkę z chłopcami ze wsi.
WYWOŁYWANIE DUCHÓW
reż. Carmen Jelincic, Mandy Jacobson / USA 1996, 63'
Wstrząsające opowieści dwóch kobiet, które podczas wojny na Bałkanach, przebywały w obozie koncentracyjnym w Omarskiej, gdzie - jak wiele innych kobiet - muzułmanek i Chorwatek, były ofi arami przemocy i gwałtów ze strony serbskich żołnierzy. Zdecydowały się otwarcie mówić o tym, co działo się w obozie, a nawet zeznawać przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla byłej Jugosławii. Dzięki ich zeznaniom oraz prowadzonej przez nie kampanii, w 1996 roku Trybunał ONZ w Hadze, po raz pierwszy w historii uznał gwałt za zbrodnię, a nie, jak przyjmowano wcześniej - skutek uboczny wojny. Tytułowe "wywoływanie duchów" to próba odanlezienia sprawiedliwości i zadośćuczynienia za doznane krzywdy.
KUSTURICA
CZAS CYGANÓW
Jugosławia 1989, 140' F
Emir Kusturica został uhonorowany Złotą Palmą za reżyserię oraz scenariusz tego filmu na MFF w Cannes. Film prezentuje pozornie etnograficzny portret jugosłowiańskich Cyganów, ponieważ wystąpili w nim nieprofesjonalni aktorzy - Romowie, posługujący się swym naturalnym językiem, a na ekranie wybrzmiewają charakterystyczne dźwięki cygańskiej muzyki. Bohaterem tej opowieści jest Perhana, młody Cygan obdarzony telekinetycznymi zdolnościami, który wyjeżdża do Włoch w poszukiwaniu pracy. Potrzebuje pieniędzy na opłacenie operacji chorej siostry i ożenek z piękną Azrą. Na miejscu okazuje się jednak, że w zakres jego obowiązków wchodzą: kradzież, żebranie i stręczycielstwo. Z czasem nabiera doświadczenia i przejmuje interes, zastępując szefa.
OJCIEC W PODRÓŻY SŁUŻBOWEJ
Jugosławia 1985, 131' F
Jeden z najsłynniejszych filmów Emira Kusturicy. Przyniósł mu Złotą Palmę w Cannes i nominację do Oscara. Jugosławia, rok 1950. Pewnego dnia Malik, sześcioletni chłopiec dowiaduje się, że jego ojciec - Mesa wyjechał w delegację. Prawda okazuje się być inna. Mesa zostaje skazany na trzy lata ciężkich robót w kopalni, za wywrotowy żart przeciwko rządzącym w kraju komunistom. Wydaje go zazdrosna kochanka. Życie rodziny zmienia się diametralnie.
SKRADZIONE OCZY (2005) reż. Radoslav Spassov / Bułgaria
Nagrody: Moskwa 2005 - Srebrny Św. Jerzy, Sofia Film Fest 2005 - najlepszy film bułgarski.
PO KOŃCU ŚWIATA (1999) reż. Ivan Niczew / Bułgaria
Nagrody: 5 nagród Związku Bułgarskich Filmowców za najlepszy film, reżyserię, za najlepszą rolę męską, zdjęcia i muzykę, nagroda Oficjalnej Selekcji na Karlove Vary International Filmfestival 1999.
LIST DO AMERYKI (2001) reż. Iglika Trifonova / Bułgaria
Nagrody: nagroda Specjalna Jurorów na II Grand Prix Montreal International FilmFestival, nagroda Fipresci na Molodist International FilmFestival, nagroda jurorów na Istanbul International FilmFestival 2002, Złota Róża 2000, Złoty Witjaż 2001, Nagroda główna – Złota skrzynia 2001.
Cykl odbywa się przy współpracy z Bułgarskim Instytutem Kultury.
NAGRODY:
Filmy nagradzane były na wielu międzynarodowych festiwalach, min. w Montrealu, Istambule i Karlovych Varach. Doczekały się także projekcji w Polsce na Human Rights Film Festival, Planete DocReview i festiwalu Camerimage w Łodzi.
REMAKE (2003) reż. Dino Mustafic / Francja / Turcja / Bośnia
KSIĘGA REKORDÓW SZUTKI (2005) reż. Aleksandar Manic / Czechy
GRBAVICA (2006) reż. Jasmila Zbanic / Austria, Chorwacja, Niemcy, Bośnia i Hercegowina
THE BROOKLYN CONNECTION (2005) reż. Klaartje Quirijns / USA
UNMIK TITANIK i PRETTY DYANA (2004) reż. Boris Mitić / Serbia
WIWISEKCJA (2003) reż. Marija Gajicki / Serbia
BÓG JEST Z NAMI MĘŻCZYZNAMI (2005) reż. Jan Sosiński / Polska
WYWOŁYWANIE DUCHÓW (1996) reż. Carmen Jelincic, Mandy Jacobson / USA
Filmy pochodzą z Human Rights Film Festival, organizowanego przez Helsińską Fundację Praw Człowieka.
CZAS CYGANÓW (1989) reż. Emir Kusturica / Jugosławia
Nagrody: Złota Palma za reżyserię i scenariusz na MFF w Cannes.
OJCIEC W PODRÓŻY SŁUŻBOWEJ
Nagrody: Złota Palma na MFF w Cannes i nominacja do Oscara.
Organizatorzy:
Stowarzyszenie Artystyczne Calendula
Koło Naukowe Dialog Między Cywilizacjami
Partner: Bułgarski Instytut Kultury
Partner wspierający: Biuro Promocji M. St. Warszawy
www.calendula.org.pl
www.kinoluna.pl
