Co to jest Fairtrade? Jak działa i jakie korzyści daje rolnikom z krajów rozwijających się? Najlepiej dowiedzieć się tego z pierwszej ręki! Zapraszamy na spotkanie z Fabiolą Ramon i Lianne Zoeteweij - przedstawicielkami związku drobnych producentów bananów Fairtrade ASOGUABO z Ekwadoru. Celem wizyty jest wprowadzenie bananów Fairtrade na polski rynek. Nasi goście opowiedzą o kulisach produkcji bananów, wyzwaniach, z którymi zmagają się na co dzień i szansach, jakie stwarza im Fairtrade.

ASOGUABO – związek drobnych producentów bananów Fairtrade z Ekwadoru

Związek drobnych producentów bananów Fairtrade ASOGUABO to organizacja zrzeszająca obecnie 125 drobnych producentów bananów (90 mężczyzn i 35 kobiet) z prowincji El Oro na południowym zachodzie Ekwadoru. Prezeską ASOGUABO jest Fabiola Ramon, natomiast Lianne Zoeteweij pełni funkcję administratorki, odpowiadając między innymi za zagraniczne kontakty handlowe. Kobiety zasiadają również w Zarządzie związku i pełnią inne istotne role, jak kierowanie finansami organizacji. Związek ASOGUABOpowstał w 1997 roku z inicjatywy 14 drobnych rolników, którzy poszukiwali alternatywnego rynku zbytu swoich plonów i skutecznego sposobu na konkurowanie z wielkimi monokulturowymi plantacjami bananów. Aktualnie oprócz certyfikatu Fairtradeokoło połowy produkcji posiada również certyfikat rolnictwa ekologicznego. Rolnicy zrzeszeni w ASOGUABO produkują tygodniowo około 25 tysięcy skrzynek bananów, które są eksportowane do Europy, USA, Kanady i Nowej Zelandii. Sprzedaż na zasadach Fairtrade, a zwłaszcza uzyskiwanie tzw. premii Fairtrade, pozwoliła na realizację szeregu projektów społecznych, takich jak budowa stacji uzdatniania wody, organizacja opieki zdrowotnej i opieki nad osobami starszymi czy remonty i utrzymanie szkół. Projekty te służą całej lokalnej społeczności. Najważniejszym partnerem handlowym w Europie jest holenderska spółka AgroFair.

Czas na banany Fairtrade w polskich sklepach

Mimo że Polacy coraz częściej zwracają uwagę na etyczne aspekty produkcji, a dostępność kawy czy herbaty Fairtrade w sklepach znacznie się poprawiła, na naszym rynku wciąż brakuje owoców z certyfikatem Fairtrade. Zaplanowana na maj wizyta producentek z Ekwadoru może jednak okazać się przełomowa.

Banany zaraz po jabłkach

Z badań Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej wynika, że statystyczny Polak zjada przeciętnie około 5 kilogramów bananów rocznie. I choć średnia europejska wynosi około 10 kilogramów, nie zmienia to faktu, że banany są drugim po jabłkach najbardziej popularnym owocem w Polsce. Dlaczego tak chętnie sięgamy po te tropikalne przysmaki? Są pożywne, łatwo dostępne i niedrogie. A wręcz podejrzanie tanie...

Dlaczego banany są tanie?

Biorąc pod uwagę, jak długą drogę muszą przebyć z plantacji do naszych sklepów, niska cena bananów może wydawać się dziwna. Niestety, w wyścigu o jak najlepszą ofertę dla konsumentów najbardziej tracą drobni producenci i pracownicy plantacji bananów. Ci pierwsi nie wytrzymują konkurencji cenowej ze strony międzynarodowych korporacji dysponujących własnymi monokulturowymi plantacjami; ci drudzy zaś borykają się z ciągłą niepewnością zatrudnienia, koniecznością pracy w szkodliwych warunkach i głodowymi pensjami, które nie wystarczają nawet na zaspokojenie podstawowych potrzeb. O zmianę tej fatalnej sytuacji stara się Sprawiedliwy Handel – ruch społeczny, który powstał po to, by wspierać marginalizowanych rolników i pracowników najemnych z krajów rozwijających się.

Co się kryje za znakiem Fairtrade?

Fairtrade – największy światowy system certyfikacji Sprawiedliwego Handlu – obejmuje obecnie około 22 tysięcy drobnych producentów bananów z około 70 spółdzielni producenckich oraz tysiące robotników rolnych pracujących na 54 certyfikowanych plantacjach. Gwarantowana cena minimalna Fairtrade wystarcza na pokrycie kosztów życia i produkcji, stanowiąc zabezpieczenie w sytuacjach, gdy ceny na światowym rynku spadają poniżej poziomu opłacalności. Ponadto za każdą sprzedaną skrzynkę bananów demokratycznie zarządzane spółdzielnie Fairtrade otrzymują premię Fairtrade. Te dodatkowe środki pozwalają sfinansować rozwój produkcji i realizację projektów poprawiających jakość życia całych społeczności, jak dostęp do edukacji i opieki zdrowotnej czy poprawa warunków mieszkaniowych. W zamian za możliwość sprzedaży produktów w systemie Fairtrade producenci zobowiązani są przestrzegać standardów Fairtrade, które m.in. zakazują pracy przymusowej i niewolniczej pracy dzieci, regulują kwestie bezpieczeństwa i higieny pracy, promują wzmacnianie roli kobiet w często tradycyjnie patriarchalnych społecznościach. Ponadto Fairtrade kładzie duży nacisk na kwestie ochrony środowiska, co jest szczególnie istotne w przypadku produkcji bananów – uprawa owoców na monokulturowych plantacjach wiąże się ze stosowaniem znacznych ilości środków chemicznych, które są szkodliwe zarówno dla pracowników, jak i lokalnej przyrody. Z przeprowadzonych w 2015 roku badań GlobeScan wynika, że Fairtrade jest najbardziej rozpoznawalnym i godnym zaufania systemem społecznej certyfikacji produktów. 

Wizyta przedstawicielek związku drobnych producentów bananów ASOGUABO z Ekwadoru została zorganizowana w ramach międzynarodowego projektu „Social & Solidarity Economy as Development Approach for Sustainability (SSEDAS) in EYD 2015 and beyond”

SPOTKANIE odbędzie się 10 maja (środa) o godz. 18:00 w MiTO ( ul. Waryńskiego 28).
WSTĘP WOLNY. Po spotkaniu zapraszamy na drobny sprawiedliwy poczęstunek.

Udział w dyskusji wezmą również Joanna Szabuńko z Fundacji Kupuj Odpowiedzialnie (ekonsument.pl), Joanna Baranowska z Kooperatywy Spożywczej „Dobrze” (dobrze.waw.pl) oraz Zbigniew Szalbot z Fairtrade Polska (fairtrade.org.pl). W ramach spotkania odbędzie się krótka prezentacja materiału fotograficzno-filmowego z wizyty u ekwadorskich producentów bananów, po której nastąpi rozmowa na temat ruchu Sprawiedliwego Handlu i systemu Fairtrade.