Zbliża się kolejny nowy rok i wielka zabawa sylwestrowa. W Wietnamie świętujemy nowy rok podwójnie Jeden, tak jak reszta świata, czyli według kalendarza gregoriańskiego, a drugi według kalendarza lunarnego. Data wietnamskiego nowego roku uzależniona jest od ruchów księżyca i przypada gdzieś między końcem stycznia a początkiem lutego. Jest to najważniejsze święto w roku, dlatego Wietnamczycy przygotowują się do niego na kilka miesięcy przed główną uroczystością. Sprzątają domy, czyszczą ogródki, wybierają najlepsze jedzenie na targowiskach, gotują godzinami.
Same obchody trwają siedem dni, a czasem przeciągają się nawet do paru tygodni. To czas, kiedy odwiedza się rodzinę i bliskich przyjaciół. Tet, znany też pod nazwą Nguyen-Dan, jest świętem narodowym, jednak każdy region ma swoje własne tradycje i wierzenia. Wyróżnia się szczególnie trzy najważniejsze dni: dzień poprzedzający wigilię – Tất Niên, wigilię – Giao Thừa i nowy rok – Tân Niên. Te trzy dni obowiązują w każdym regionie Wietnamu.
Jak już wspomniałam, przygotowania trwają dużo wcześniej. Atmosfera świąt wisi w powietrzu – gdy patrzymy na wystawy sklepowe, kuszące produktami świątecznymi, domy przybrane kwiatami, a zapach drzewek czuć na kilometr. W dużych miastach, centrum udekorowane jest czerwonymi lampionami i różnymi instalacjami przypominającymi dane zwierzę – znak zodiaku nowego roku. Mamy, babcie i ciocie przygotowują starannie tradycyjne potrawy, według oryginalnego przepisu najczęściej swoich babć. Rodziny czekają na powrót krewnych. Wietnamczycy przed świętami starają się domknąć wszystkie niezałatwione wcześniej sprawy, finansowe i osobiste. Wierzy się, że zostawienie czegoś na kolejny rok przynosi pecha. Podczas Tet, sklepy są zamykane na bardzo długi czas, czasem nawet trwa to do miesiąca. Dzieje się to ze względu na fakt, że właściciele wracają do swoich wiosek i biorą urlopy. Dlatego przed świętami mieszkańcy zaopatrują się w zapasy jedzenia. Kupują także ubrania, by przywitać gości w eleganckim, nowym odzieniu.
Odwiedzając naszych krewnych w centralnej części kraju, można zauważyć w domu drzewko hoa mai (roślina ta wypuszcza kwiatki w kolorze żółtym), na północy będzie to hoa dao, a w rejonach górskich – hoa ban. Roślina ma przynieść dobrobyt i szczęście dla całej rodziny.
Stoły załamują wówczas się pod wachlarzem różnorodnych potraw. Niektóre z nich to zwykłe, codzienne dania, ale inne spożywa się tylko w trakcie Tet. Najpopularniejszym daniem jest banh chung. To coś w rodzaju placka z ryżu z mięsem albo zielonym groszkiem, a całość zawinięta jest w liście bananowca. Cały proces robienia placka trwa kilka dni, dlatego dzieci również są zaangażowane w produkcję głównej, świątecznej potrawy. Oprócz tego spożywa się dużo dań z warzyw, zieleniny, kurczaka, wieprzowiny, czerwonego ryżu, a także nem, które znane są w Polsce pod nazwą sajgonek, które są naleśnikami z ciasta ryżowego.
Pokarmy przed spożyciem są składane na ołtarzu modlitewnym. Zapala się kadzidełka, a po ich wygaśnięciu dopiero można jedzenie podać na stół. Pierwszy gość, który przekroczy próg domu w nowym roku, ma przynieść całej rodzinie szczęście i powodzenie finansowe.
Pierwszy dzień świąt zarezerwowany jest na odwiedziny najbliższych, nauczycieli i rodziny. W kolejne dni odwiedza się dalekich krewnych i znajomych. Ludzie gromadzą się również w centrum miasta, by wspólnie świętować przybycie nowego roku z resztą mieszkańców. Ulice są wówczas bardzo zatłoczone, a samochody mają zakaz wjazdu, dozwolone są tylko pojazdy jednośladowe.
Wietnamczycy odwiedzają również buddyjskie świątynie, modlą się do bożków, zapalają kadzidła, zostawiają kwiaty i wrzucają pieniądze na datki dla kościoła.
Oczywiście nie brakuje również prezentów! W Wietnamie nie ma gorączki świątecznej i długiej kolejki do kasy po prezenty. Rozwiązanie jest dużo prostsze, bo dostaje się pieniądze w czerwonych kopertach. Szczególnie dzieci są najhojniej obdarowywane.
W Polsce po wieczerzy wigilijnej chodzi się na pasterkę, a w Wietnamie do… wróżki! Jest to bardzo popularna forma rozrywki. Interesanci chodzą, by dowiedzieć się co ich czeka w przyszłym roku, czego się strzec i kogo unikać, a szczególnie często zadawanymi pytaniami są sprawy finansowe i sercowe.
Chúc mừng năm mới!
Tekst: Lana Nguyen